ใบกะเพราราชินีสมุนไพร

สารบัญ

1. ประวัติความเป็นมาของกะเพรา
2. ลักษณะพฤกษศาสตร์ของกะเพรา
3. ใบกะเพรามีกี่พันธุ์
4. การปลูกและการขยายพันธุ์กะเพรา
5. สารสำคัญในกะเพรา
6. สรรพคุณทางยาของกะเพรา
7. เมนูจากใบกะเพรา

กะเพราเป็นพืชที่มีต้นกำเนิดในเมืองของเขตร้อนในทวีปเอเชีย และแอฟริกา นอกจากนี้ประเทศอินเดียได้นำกะเพราไปใช้ในทางศาสนา และการแพทย์ โดยเฉพาะอายุรเวทและศาสนาฮินดู มีการใช้ในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บกันมามากกว่า 5,000 ปี จนถูกจัดให้เป็น “ราชินีสมุนไพร” ใช้รักษาบรรเทาอาการของโรคต่างๆ เช่นการปรับธาตุ ช่วยภาวะสมดุลกระบวนการต่างๆในร่างกาย ให้เกิดความสมดุล และยังใช้ลดอาการเครียดได้

พันธุ์ในเมืองไทยมีนิยมปลูกมีอยู่ 3 สายพันธุ์ คือกะเพราแดง, กะเพราขาว,กะเพราลูกผสม อยู่พืชวงศ์กะเพราจัดอยู่ในวงศ์มินท์ อยู่ในวงศ์เดียวกับ โหระพา แมงลัก สะระแหน่ ยี่หร่า

กะเพราพืชผักสวนครัวชนิดนี้ปลูกไม่ยากเลย เป็นพืชล้มลุกมีอายุเฉลี่ย 1-2 ปี ปลูกครั้งเดียวเก็บทานได้ยาว

มีวิธีการปลูก 3 วิธี ดังนี้

1. การเพาะเมล็ด คัดเลือกกะเพราที่สมบูรณ์ ซึ่งสามารถหาซื้อเมล็ดพันธุ์ได้จากร้านขายทั่วไป นำมาปลูกในกระถาง หรือแปลงปลูก โดยการพรวนดินกลบเบาๆจากนั้นรดน้ำทุกวันประมาณ 1 สัปดาห์ เมล็ดกะเพราจะแตกต้นอ่อนออกมา

2. การปักชำด้วยต้นหรือกิ่งแก่ วิธีนี้ก็ได้ผลเร็ว แต่กิ่งและยอดที่แตกออกมาใหม่จะไม่สวยและต้นจะโทรมและตายเร็ว การปักชำควรตัดต้นกะเพราแก่ที่มีอายุมากกว่า 8 เดือน เด็ดยอดและใบออก และนำต้นหรือกิ่งแก่ไปชักชำในแปลง ระยะปลูก 20×20 ซม. ใช้ฟางแห้งคลุมระหว่างแถว รดน้ำให้ชุ่มทุกวัน ไม่นานรากของต้นจะแตกออกมาใหม่

3. ปลูกโดยใช้ต้นกล้า เป็นวิธีที่นิยมกันมากเพราะได้ผลผลิตสูง และสะดวกรวดเร็ว ประหยัดเวลาในการเพาะเมล็ด การซื้อต้นกล้ากะเพราสำเร็จรูปที่มีอายุประมาณ 1-2 เดือนมาลงในกระถาง หรือแปลงปลูก ควรปลูกตอนเย็นเพราะต้นกล้าจะถูกแสงแดดน้อยและต้นกล้าตั้งตัวได้เร็ว

เมื่ออายุ 30-35 วันหลังปลูก การเก็บเกี่ยวก็ใช้มีดคนๆตัดลำต้นให้ลำต้นเหลือสูงจากพื้นดินประมาณ 10-15 ซม. หลังตัดต้นกะเพราก็จะแตกยอดและกิ่งก้านออกมาใหม่ ดังนั้นจึงต้องใส่ปุ๋ยบำรุงต้นทุกครั้งหลังเก็บผลผลิต

โดยการบำรุงโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ , ปุ๋ยคอก , หรือปุ๋ยไส้เดือนใส่ที่โคนต้นเดือนละครั้ง นอกจากนี้ควรเรียนรู้เรื่องโรคเกี่ยวกับกะเพราเพื่อป้องกันการเกิดโรคในกะเพราและทำให้ได้ทานกะเพราได้นานขึ้น

กะเพรามีประโยชน์ต่อร่างกาย

• มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส เบต้าแคโรทีน และเซลลูโลสช่วยระบายท้อง
• วิตามินซีช่วยป้องกันโรคหวัด อีกทั้งยังบำรุงสุขภาพเหงือกและฟัน  ป้องกันเลือดออกตามไรฟัน และเยื่อบุต่างๆ
• ธาตุเหล็กช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง ทำให้ร่างกายแข็งแรงไม่เหนื่อยง่าย บำรุง และสร้างโลหิต
• ฟอสฟอรัสเป็นสารประกอบกับแคลเซียมในการสร้างกระดูกและฟัน ช่วยในการหลั่งน้ำนมให้เป็นปกติ ช่วยสร้างเนื้อเยื่อ กล้ามเนื้อ นอกจากนี้ยังรวมกับธาตุอื่นๆ ในการสร้างความสมดุลของการสร้างความเป็นกรด และด่างในร่างกาย
• โปรตีนช่วยในการสร้างร่างกายให้เจริญเติบโตแข็งแรง ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ  รักษาสมดุลของของเหลง กรด ด่างที่เกิดจากกระบวนการต่างๆในร่างกาย

กะเพรามีทั้งกะเพราแดง และกะเพราขาว กะเพราแดงจะมีลำต้นเป็นสีแดงเลือดหมู ลำต้น และใบอ่อนมีสีม่วงแดง จะมีกลิ่นแรงกว่ากะเพราขาว เพราะมีปริมาณของน้ำมันหอมระเหยมากกว่า ในตำราไทยจะนิยมใช้กะเพราแดงมากกว่ากะเพราขาว

• ใบ ใบสดของกะเพรามีน้ำมันหอมระเหยอยู่ เป็นยาขับลมแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง บำรุงธาตุ ไฟธาตุ ขับผายลม แก้ลมตานซาง แก้อาการจุกเสียดแน่นท้อง
  • แก้คลื่นเหียนอาเจียนให้ใช้ใบสดหรือยอดอ่อน สัก 1 กำมือมาต้มน้ำให้เดือดแล้วกรองเอาแต่น้ำดื่ม แต่ถ้าใช้ในเด็กให้นำมาตำให้ละเอียด นำมาผสมกับมหาหิงค์ใช้ทาบริเวณรอบๆสะดือ และทาที่ฝ่าเท้าแก้อาการปวดท้องของเด็กได้
  • ขับเสมหะ: น้ำที่เราคั้นจากใบกะเพรายังใช้ขับเสมหะ ขับเหงื่อหรือใช้ทาภายนอกแก้อาการกลากเกลื้อน โดยใช้ใบสด 15-20 ใบ ตำหรือขยี้ให้น้ำออกมา ใช้ทาถูบริเวณที่เป็นกลาก ทาวันละ 2-3 ครั้งหรือจนกว่าจะหาย
  • แก้ท้องขึ้น กะเพราตากแห้งใช้ชงกินกับน้ำ และน้ำมันทีได้จากใบกะเพรานั้น สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคบางชนิด ช่วยฆ่าจุลินทรีย์บางอย่าง และมีฤทธิ์ฆ่ายุงได้ ซึ่งจะออกฤทธิ์นาน 2 ชั่วโมง
  • ขับน้ำนมให้สตรีหลังคลอด กะเพราใช้เป็นยาขับน้ำนมให้สตรีหลังคลอด โดยใช้ใบกะเพราสด 1 กำมือ นำไปแกงเลียงรับประทานหลังจากคลอด
  • บรรเทาอาการปวดหู โดยใช้น้ำคั้นใบกะเพราสดแล้วนำไปหยอดหู
• ดอก รักษาโรคหลอดลมอักเสบ แก้ตานขโมย ท้องขึ้น ผอมแห้ง
• ต้น ขับลม แก้ท้องอืด ปวดท้อง บำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ แก้ตานซาง แก้หูด
• เมล็ด เมื่อนำไปแช่น้ำเมล็ดจะพองตัวออกเป็นเมือกขาว ให้ใช้พอกบริเวณตาเมื่อมีผงหรือฝุ่นละอองเข้าตา ผงหรือฝุ่นละอองนั้นจะออกมา และไม่ทำให้ตาช้ำอีก
• ราก ใช้รักษาโรคทางเดินปัสสาวะ โดยใช้รากที่แห้งแล้ว ชงหรือต้มกับน้ำร้อนดื่มแก้โรคธาตุพิการ และสามารถใช้เป็นยาธาตุสำหรับเด็ก
• ทั้งต้น ขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง บำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ แก้ตานซาง แก้หูด แก้ปวดฟัน แก้ริดสีดวงทวารหนัก แก้มูกเลือด

2.แก้คลื่นไส้อาเจียน

มักจะเกิดกับผู้ใหญ่ที่มีธาตุไม่ปกติ โดยใช้ใบ และยอดสด 1 กำมือหรือประมาณ 25 กรัม ต้อพอเดือดเอาน้ำดื่ม