วิธีการปลูกมะเขือเทศให้งาม

สารบัญ

• แหล่งกำเนิดของมะเขือเทศ
• ลักษณะพฤกษศาสตร์ของมะเขือเทศ
• มะเขือเทศเป็นผักหรือผลไม้
• รูปทรงต่างๆของมะเขือเทศ
• ชนิดของมะเขือเทศ
• 5 ชนิดมะเขือเทศที่นิยมปลูกในไทย
• วิธีการปลูกมะเขือเทศให้งาม
• การปักค้างให้มะเขือเทศ
• ผักคู่หูและผักคู่อริของมะเขือเทศ

• มะเขือเทศมีชื่อสามัญ Tomato  ชื่อวิทยาศาสตร์ Lycopersicon essulentum Mill. อยู่ในตระกูลไซลานาซิอี้ (Solanaceae) พืชที่อยู่ในตระกูลนี้นอกจากมะเขือเทศแล้วยังมีพืชอีกหลายชนิด เช่น มันฝรั่ง ยาสูบ พริก มะเขือ เป็นต้น
• มะเขือเทศมีถิ่นกำเนิดในประเทศแม็กซิโก
• นอกจากนี้มะเขือเทศชื่ออื่นๆ เช่น ภาคเหนือ มะเขือส้ม, ภาคอีสาน มะเขือเครือ มะเขือน้อย

ถ้าจำแนกตามพฤกษศาสตร์: มะเขือเทศจัดเป็นผลไม้ เพราะมีเมล็ดและผลเติบโตจากดอกของต้นมะเขือเทศ

1. ผลที่มีเมล็ดซึ่งงอกจากรังไข่ของพืชดอก หรืออีกนัยหนึ่งคือ ผลไม้มีวิธีการแพร่เมล็ดของพืช
2. ผลไม้ทางพฤษศาสตร์จะมีเมล็ดอย่างน้อยหนึ่งเมล็ดและเติบโตจากดอกของพืช

ดังนั้นมะเขือเทศจึงจัดอยู่ในกลุ่มผลไม้เพราะมีเมล็ดและเติบโตจากดอกของต้นมะเขือเทศ

👉อ่านเพิ่ม🍅10 สรรพคุณของมะเขือเทศที่ดีต่อร่างกาย

เคยสังเกตไหมว่า มะเขือเทศมีรูปร่างมากมาย ถ้าจะลองแยกดูแล้วมีรูปร่างมากถึง 7 แบบ ดังนี้

1. แบบกลม (round)
2. แบบทรงรี (Oval)
3. แบบทรงกระบอก (cylinder)
4. แบบลูกแพร์ (pear-shaped)
5. แบบลูกพลัม (plum-shaped)
6. แบบลูกฟักทอง (Pumpkin -shaped)
7. แบบรูปหัวใจ (Heart-shaped)

🎥ดูคลิป 🍅7รูปทรงมะเขือเทศทรงแปลก ผักสีสวยสรรพคุณมาก

การเลือกปลูกมะเขือเทศให้เหมาะสมกับพื้นที่ๆจะปลูก หากมีพื้นที่จำกัดควรเลือกที่พันธุ์ที่มีขนาดกะทัดรัด

• เลือกชนิดที่เหมาะกับพื้นที่ๆปลูก มี 2 แบบ คือ แบบทอดยอด กับ ไม่ทอดยอด

1.มะเขือเทศแบบไม่ทอดยอด (Determinate tomato plants) พวกมะเขือเทศผลเล็ก ดูแลง่ายโรคแมลงไม่ค่อยรบกวน เก็บเกี่ยวผลได้เร็ว ทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้ดี

บางสายพันธุ์สามารถปลูกได้นอกฤดูกาลแล้วยังให้ผลผลิตได้ตามปกติ  เช่นพันธุ์สีดา เป็นพันธุ์ที่นิยมปลูกกันไปทั่ว มีลักษณะผลกลม เมื่อผลแก่จะมีสีส้มแดง ถ้าแก่จัดสีจะแดงเข็มยิ่งขึ้น เป็นพันธุ์ที่ปลูกง่าย ไม่ต้องดูแลมาก ทนทานต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้ดี ทนต่ออากาศร้อนหรืออุณหภูมิสูง จึงปลูกในช่วงอากาศแห้งแล้ง เป็นพันธุ์ที่ติดผลดก เป็นต้นทรงพุ่มสูง 70-100 เซนติเมตร การเจริญเติบโตของต้นเป็นพุ่มกว้าง แตกกิ่งสาขามากมาย กิ่งก้านค่อนข้างแข็งแรง จึงปลูกกันแบบไม่ต้องทำค้าง

2. มะเขือเทศแบบกิ่งทอดยอด หรือทอดยอด  (Indeterminate tomato plants) มักเป็นมะเขือเทศที่มีลักษณะผลปานกลาง ถึงใหญ่ และไม่ค่อยทนต่อโรคและแมลง ค่อนข้างจะดูแลยาก เนื่องจากไม่ค่อยทนต่อสภาพแวดล้อมหรือสภาพอากาศร้อนๆ นัก และมักมีโรคต่างๆกวนเสมอ

การปลูกมะเขือเทศนิยมปลูกโดยวิธีการเพาะเมล็ดเนื่องจากใช้ระยะเวลาในการเพาะต้นกล้าไม่นานและสามารถคัดต้นกล้าที่แข็งแรงที่ในปลูกได้

• เตรียมเมล็ดพันธุ์และการเพาะกล้า การเตรียมเมล็ดพันธุ์สามารถใช้ผลสุกของสายพันธุ์ที่ต้องการด้วยการบี้ผลมะเขือเทศให้แตกเพื่อนำเมล็ดสดมาเพาะในกระบะปลูก หรือแปลงเพาะเมล็ดที่เตรียมไว้ หรือนำเมล็ดพันธุ์ไปหมักใส่ถึง 12-24 ชั่วโมง ก่อนนำไปล้างจะทำให้เนื้อที่หุ้มเมล็ดหลุดออกง่าย จากนั้นนำไปผึ่งลมในร่ม 3-4 วัน แล้วจึงนำไปเพาะในพื้นที่ที่เตรียมไว้ หรือซื้อเมล็ดพันธุ์ที่ต้องการจากท้องตลาด

1.เพาะในกระบะเพาะ

• เพาะในกระบะเพาะ นิยมใช้ในกรณีที่ต้องการจำนวนต้นกล้าไม่มากนัก การเพาะกล้าด้วยวิธีใช้ดินน้อย เราสามารถตากดินที่ใล้เพาะก่อนประมาณ 3-4 สัปดาห์ เพื่อกำจัดเชื้อโรค หรือใช้ดินที่ไม่เคยปลูกพืชมาก่อนเพื่อให้แน่ใจว่า ไม่มีเชื้อโรคในดินก่อนปลูก เพื่อหลีกเลี่ยงเชื้อโรคที่เกิดขึ้นในระหว่างปลูก
• กระบะเพาะเมล็ดควรมีขนาด 45×60 ซม. ลึกไม่เกิน 10 ซม. และมีรูระบายน้ำได้ ใส่ดินที่ร่อนแล้ว 3 ส่วน และปุ๋ยคอก 1 ส่วน ทรายหรือแกลบ 1 ส่วน คลุกเคล้าให้เข้ากัน ปรับผิวหน้าดินให้เรียบ แล้วโรยเมล็ดเป็นแถวประมาณ 5-7 ซม. แล้วกลบเมล็ดด้วยแกลบหรือทรายบางๆ รดน้ำให้ชุ่ม แล้วใช้สารป้องกันกำจัดแมลงผสมน้ำรดอีก 1 รอบ เพื่อป้องกันมดคาบเมล็ดไปกิน
• เมื่อเมล็ดเริ่มงอกให้ใช้สารเคมีป้องกันเชื้อรา เช่นแคปแทนหรือเมนเซทดีในอัตรา 4 ช้อนแกง/ น้ำ 1 ปี๊บ

2. แปลงเพาะ นิยมใช้ในกรณีที่ต้องการต้นกล้าจำนวนมาก สำหรับขนาดของแปลงเพาะควรมีขนาดประมาณ กว้าง 1 เมตร x ยาว ตามพื้นที่ๆต้องการปลูก และปริมาณที่ต้องการปลูก ควรเว้นทางเดินระหว่างแปลงประมาณ 50 เซนติเมตร

• การผสมดินด้วยปุ๋ยคอกและทรายในอัตราส่วน 1:3
• การเพาะเมล็ดโดยการโรยเมล็ดเป็นแถวห่างกัน 10 เซนติเมตร
• เมื่อต้นกล้ามีอายุ 20-25 วันหรือมีใบจริง 2-3 ใบ ก็สามารถย้ายลงแปลงปลูกได้ แปลงเพาะควรมีตาข่ายหรือผ้าดิบคลุมเพื่อป้องกัน แดด ลม ฝน ,โดยเปิดผ้าคลุมแปลงให้ได้รับแสงแดดในช่วงเช้าได้จนถึง 3 โมงเช้า และเปิดอีกครั้งเมื่อ 4 โมงเย็น ในกรณีที่หาวัสดุหรือผ้าคลุมแปลงไม่ได้ และไม่ใช่ฤดูผนอาจจะใช้ฟางข้าวใหม่มาคลุมบางๆ หลังจากโรยเมล็ดและกลบ เมื่อเมล็ดงอกจึงค่อยๆดึงเอาฟางออกบ้าง เพื่อให้ต้นกล้าโผล่พันฟางได้ง่าย และต้นกล้าแข็งแรงมากขึ้น

3.ถาดเพาะกล้า เป็นวิธีเพาะกล้าที่สะดวก โดยเตรียมเมล็ดมะเขือเทศลงในถาดเพาะกล้าพลาสติก เมื่อกล้ามีอายุได้ประมาณ 20 วัน จึงเตรียมย้ายปลูกลงแปลง โดยใช้มือบีบด้างล่างสุดของถาดหลุม ต้นกล้าจะหลุดออกจากถาดพร้อมดินปลูก ทำให้ต้นกล้ามะเขือเทศไม่ได้รับการกระทบกระเทือนมาก

สภาพอากาศที่เหมาะสม

• ฤดูหนาว: เป็นฤดูที่เหมาะสมกับการปลูกมะเขือเทศ อุณหภูมิประมาณ 18-28 องศาเซลเซียส จะทำให้ต้นแข็งแรงและติดผลมาก
• ฤดูฝน และ ฤดูร้อน เป็นฤดูที่มะเขือเทศมีผลผลิตต่ำ และเกิดโรคได้ง่ายเพราะอากาศร้อน และอากาศชื้น

ปัญหาของมะเขือเทศในฤดูฝน คือ ความชื้นทำให้เกิดโรคได้ง่าย

ข้อปฏิบัติในการปลูกมะเขือเทศฤดูฝน

1. เลือกปลูกในพื้นที่สูงและระบายน้ำได้ดี
2. ดินมีสภาพเป็นกลาง ควรเป็นดินร่วนซุยระบายน้ำได้ดี
3. ใช้พันธุ์ที่เหมาะสมคือผลดกในฤดูฝนและร้อน
4. มีการดูแลอย่างถูกต้อง เช่นการเตรียมดิน ใส่ปุ๋ย ฉีดพ่นสารป้องกันศัตรูพืชอย่างถูกต้อง และบ่อยครั้งเป็นพิเศษ และต้องป้องกันเชื้อราสูงกว่าปกติ

มะเขือเทศเป็นพืชที่ต้องการน้ำสม่ำเสมอ ตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงผลเริ่มแก่ หลังจากนั้นควรลดการให้น้ำผล เพราะอาจทำให้ผลมะเขือเทศแตกได้

• การรดน้ำมากเกินไปจำทำให้ดินชื้น ซึ่งจะทำให้เกิดเชื้อราเป็นสาเหตุของโรคโคนเน่า
• แต่หากขาดน้ำและให้น้ำอย่างกะทันหันจะทำให้ผลแตกได้เช่นกัน

นอกจากการใช้ปุ๋ยคอกลองก้นหลุมเวลาปลูกแล้วยังต้องใส่ปุ๋ยเสริมด้วย เพื่อเพิ่มผลผลิตและเสริมคุณภาพให้สูงขึ้น ขึ้นอยู่กับสภาพของดิน

•  สภาพดินเหนียว ควรเพิ่มธาตุไนโตรเจน และโพแทสเซียมเท่ากัน และฟอสฟอรัสมีอัตราสูง เช่นสูตร 12-24-12 หรือ 15-30-15
• ดินร่วน ควรให้ปุ๋ยที่มีธาตุโพแทสเซียมสูงขึ้นแต่ไม่ควรสูงกว่าฟอสฟอรัส เช่น 10-20-15
• ดินทราย เป็นดินที่ไม่ค่อยมีธาตุโพแทสเซียม จึงควรให้ปุ๋ยที่มีธาตุโพแทสเซียมสูงกว่าตัวอื่น เช่น สูตร 15-20-20 , 13-13-21 และ 12-12-17

นอกจากนี้แล้วการปลูกมะเขือเทศนอกฤดูกาลจะต้องใช้ปุ๋ยที่มีธาตุไนโตรเจนสูง เนื่องจากมะเขือเทศจะใช้ธาตุไนโตรเจนมากในช่วงสภาพอากาศที่มีอุณหภูมิสูง หรืออาจใช้ปุ๋ยสูตร 15-15-15 ในอัตรา 100 กิโลกรัม/ไร่ โดยการแบ่งใส่ 3 ครั้ง ดังนี้

• ครั้งที่ 1 : หลังจากย้ายปลูก 7-10 วัน ใส่ปุ๋ย 46-0-0 อัตรา 10 กก./ไร่
• ครั้งที่ 2 : อายุ 20-25 วัน ใส่ปุ๋ย 15-15-15 อัตรา 30 กก./ไร่
• ครั้งที่ 3 : อายุ 40 -60 วันใส่ปุ๋ย 13-13-21 อัตรา 30 กก./ไร่

สำหรับพันธุ์มะเขือเทศที่ทอดยอด หรือพันธุ์เลื้อยจำเป็นต้องทำการปักค้าง โดยการใช้ไม้หลักปักค้างต้นก่อนระยะออกดอก หรือเมื่อมะเขือเทศอายุประมาณ 20-25 วันหลังย้ายปลูก ด้วยวิธีการใช้เชือกผูกกับลำต้นไขว้กันเป็นเลข 8

ทำไมต้องทำค้างปลูกมะเขือเทศ?

1. สะดวกต่อการดูแลรักษา
2. ฉีดยาป้องกันแมลงได้ทั่วถึง
3. ผลไม่เประเปื้อนพื้นดิน
4. เก็บเกี่ยวได้ง่าย

ลำดับ1

เตรียมไม้ไผ่หรือไม้รวก 3 ท่อน/ต้น เชือกสำหรับมัด

ลำดับ2-4

ปักไม้ไผ่หรือไม้รวก 3 ท่อนลงดิน โดยทำมุมเอียง 45 องศา

ลำดับ5-6

ใช้ไม้พาดขวางระหว่างค้าง มัดลำต้นมะเขือเทศกับค้างให้ยอดเลื้อยขึ้นไปตามแนวของค้าง

วิธีที่2: การทำค้างในกระถางต้นไม้แบบง่ายๆ

ในกรณีที่มีพื้นที่จำกัด สามารถทำค้างในกระถางดังนี้

วัสดุ: 1.ไม้รวกหรือไม้ไผ่แห้ง 3 อัน 2.เชือกไว้มัดไม้รวก

วิธีทำ

1. นำกระถางที่ปลูกต้นกล้ามะเขือเทศมาปักไม้ทั้ง3 ด้าน
2. ให้ไม้รวกทำมุมเอียงเสมอกันและมันยอดไม้ทั้ง3 รวมเข้าด้วยกัน
3. ในกรณีที่วางกระถางบนพื้นดินหรือทราย ให้ปักไม้รวกด้านปลายที่ติดกับพื้นดินปักไปในพื้นดินเพื่อยึดให้แน่นขึ้น
4. ในกรณีที่วางกระถางปลูกบนพื้นปูน ให้นำเชือกมัดไม้รวกพันรอบปากกระถางดังรูป เพื่อให้ไม้รวกทั้ง3 ยึดติดกัน