เคล็ดลับปลูกสะระแหน่ให้งาม

สารบัญ

• ประวัติความเป็นมาของสะระแหน่
• ลักษณะทั่วไปของสะระแหน่
• การปลูกสะระแหน่
• โรคและศัตรูของสะระแหน่
• คุณค่าทางโภชนาการของสะระแหน่
• สรรพคุณทางยาของสะระแหน่
• เมนูจากใบสะระแหน่

ต้นสะระแหน่เป็นพืชตระกูลเดียวกับมิ้นต์ รสของสะระแหน่จะมีรสอ่อนกว่ามิ้นต์เล็กน้อยและพบได้มากในแถบเอเชีย คนไทยนิยมรับประทานมิ้นต์เป็นส่วนประกอบของอาหาร เป็นผักแกล้ม เช่นรับประทานกับลาบ

• ชื่อวิทยาศาสตร์ Metha cordifolia Opiz.
• ชื่อวงศ์ Labiatae
• ชื่อสามัญ เรียกว่า kitchen mint, Marsh mint
• ชื่ออื่น หอมด่วน หอมเดือน (ภาคเหนือ), มักเงาะ สะแน่ (ภาคใต้ ), สะระแหน่สวน (ภาคกลาง ), ขะแยะ (อีสาน)

สะระแหน่เป็นพืชตระกูลเดียวกับมิ้นต์

การผสมดินปลูก

ควรใช้ดิน2 ส่วน , ปุ๋ยหมัก 1 ส่วน , ทราย 1 ส่วน และปูนขาวเล็กน้อย ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน และนำไปปลูก

1.ปลูกโดยใช้เมล็ดพันธุ์ คัดเลือกเมล็ดสะระแหน่ที่สมบูรณ์ ซึ่งสามารถหาซื้อได้จากร้านขายเมล็ดพันธุ์ทั่วไป นำมาปลูกในกระถาง หรือแปลงปลูก โดยการพรวนดินกลบเบาๆจากนั้นรดน้ำทุกวันประมาณ 10-15 วัน เมล็ดสะระแหน่จะแตกต้นอ่อนออกมา

2.ปลูกโดยต้นกล้าสำเร็จรูป เป็นวิธีที่นิยมกันมากเพราะได้ผลผลิตสูง และสะดวกรวดเร็วร่นเวลาในการเพาะเมล็ด การซื้อต้นกล้าสำเร็จในถุงดำที่มีอายุประมาณ 1-2 เดือนมาลงในกระถาง หรือแปลงปลูก ควรปลูกตอนเย็นเพราะต้นกล้าจะถูกแสงแดดน้อยและต้นกล้าตั้งตัวได้เร็ว

3. ปลูกแบบปักชำ

• เลือกกิ่งสะระแหน่ที่ไม่แก่หรืออ่อนจนเกินไป ปักจิ้มลงไปในแปลงเพาะหรือในกระถางที่เตรียมดินไว้
• การปัก ปักให้กิ่งเอนทาบกับดิน รดน้ำให้ชุ่มแต่อย่าให้ถึงกับแฉะ แล้วโรยทับด้วยแกลบ กลบดินเพื่อรักษาความชุ่มชื้นไว้ให้หน้าดิน เมื่อแกลบผุและกลายเป็นปุ๋ยต่อไป
• ประมาณ 4-5 วัน จะแตกใบ แตกยอดเลื้อยคลุมดิน ต้นสะระแหน่ชอบดินร่วนซุยที่ระบายน้ำได้ดี แต่ต้องการแสงสว่าง แต่ไม่ต้องการแดดที่ร้อนจัดเกินไป ควรปลูกในที่ร่มแดดรำไรจะงอกงามดี

🧺Shopเพิ่ม▶️

+

เมล็ดสะระแหน่

15฿

+

ต้นสะระแหน่

50฿

+

This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page

ต้นมะกรูด

60฿ – 200฿

+

ต้นพริกขี้หนู

50฿

+

ต้นพริกจินดา

50฿

+

This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page

เมล็ดพริกจินดาแดง

15฿ – 130฿

+

This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page

ไลซินัส พาซิโลมัยซิส ไลลาซินัส

65฿ – 430฿

สะระแหน่ปลูกไม่ยาก แต่การดูแลค่อนข้างยาก เพราะสะระแหน่อ่อนแอต่อโรค และศัตรูเข้าทำลายมาก โรคที่สำคัญๆ เช่นโรคใบสนิม โรครากโคนเน่า ศัตรูที่พบก็เป็นพวกหนอนชอนใบ เพลี้ยอ่อน เพลี้ยแป้งและมด ถ้าพบเห็นให้รีบทำลายมิฉะนั้นจะระบาด

การป้องกัน

โดยใช้สารสกัดจากสมุนไพรที่ออกรสขม ฝาด และเฝื่อน รวมทั้งมีกลิ่นฉุนแรงหมักกับเหล้าขาวหรือน้ำเปล่า แล้วนำไปฉีดพ่นขับไล่แมลง เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมี  แต่ต้องพ่นให้บ่อยครั้งมาก และทิ้งห่างไม่ได้เลย เพราะสารสกัดชีวภาพเป็นเพียงกำจัดขับไล่ หรือลดการระบาด ไม่ใช่สารที่ออกฤทธิ์ในทางฆ่าโดยตรง ศัตรูที่พบมากเป็นปัญหาคือ

1. มีฤทธิ์เย็น รสเผ็ด เป็นยาดับร้อน ถอนพิษไข้ ขับเหงื่อรักษาอาการหวัดได้
2. เป็นยาขับลม แก้อาการปวดท้อง จุกเสียด ท้องอืด ท้องเฟ้อได้ และช่วยให้ผายลมได้ดี หากนำน้ำที่คั้นจากต้น และใบมาใช้ดื่มจะช่วยขับลมในกระเพาะอาหารได้ดี หรือรับประทานสดๆ จะช่วยดับกลิ่นปากได้
3. ช่วยให้สมองปลอดโปร่ง โล่งคอ บำรุงสายตา และช่วยให้หัวใจแข็งแรง
4. เป็นกระสายแทรกแก้โรคเด็ก เช่น ซางชัก ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
5. แก้ปวดศรีษะ แก้บวม แก้อักเสบ แก้ฟกช้ำ
6. ช่วยคลายความกดดันของกล้ามเนื้อ อันมีสาเหตุมาจากความเหนื่อยล้า ความเครียด
7. ทำให้ผิดหนังชุ่มชื้น เนื่องจากมีวิตามินซีสูง

ขนาดและวิธีใช้

• อาการปวดฟัน เจ็บคอ เจ็บปาก เจ็บลิ้นหรือร้อนในภายในปาก ให้นำใบสะระแหน่จำนวน 5 กรัม ต้มกับน้ำสะอาด 1 ถ้วย ผสมเกลือเล็กน้อย ดื่มวันละ 2 ครั้ง
• อาการปวดท้องในเด็ก ให้นำใบสะระแหน่ 2-3 ใบ นำมาบดให้ละเอียด ผสมกับยาหอม แล้วนำมากวาดคอเด็กจะทำให้อาการทุเลาลง
• แก้พิษที่เกิดจากแมลงสัตว์กัดต่อย ให้นำใบสะระแหน่จำนวนพอประมาณมาตำให้ละเอียด แล้วพอกบริเวณที่ถูกกัด ควรใช้ใบสะระแหน่ที่สดใหม่จะมีคุณค่ามกกว่าสะระแหน่ใบแห้ง
• แก้อาการปวดเกร็งกล้ามเนื้อ แก้บวม ผื่นคัน ใช้ใบสะระแหน่ตำสดให้ละเอียด นำมาพอกหรือทาบริเวณที่มีอาการปวดเกร็งกล้ามเนื้อ ช่วยลดอาการบวม แก้อาการผื่นคัน
• แก้อาการหน้ามืดตาลาย นำใบสะระแหน่พอประมาณนำมาต้มกับขิง ดื่มอุ่นๆ บรรเทาอาการหน้ามืดตาลายได้
• อาการหวัดน้ำมูกไหล สะระแหน่ถือเป็นพืชผักสวนครัวที่มีวิตามินซีสูงมาก สูงถึง 88 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักสะระแหน่ 100 กรัม จึงมีฤทธิ์ต้านหวัดได้ดี เมื่อรู้สึกเป็นหวัดหรืออากาศเปลี่ยน ให้นำใบสะระแหน่มาขยี้กับมือแล้วสูดดม จะทำให้จมูกโล่ง
• อาการปวดประจำเดือน ที่สร้างความทรมานให้แก่ร่างกาย แก้โดยนำใบสะระแหน่ชงน้ำแบบชงชา ดื่มแก้ปวดท้อง ปวดประจำเดือน ช่วยขับลม แก้อาการเกร็งกล้ามเนื้อ เพราะสะระแหน่มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวดเกร็งกล้ามเนื้อคลายกล้ามเนื้อจากอาการปวด บวมได้

วิธีทำน้ำมันสะระแหน่

นำใบและก้านของสะระแหน่ไปต้ม และกลั่นด้วยไอน้ำจะสกัดได้น้ำมันสะระแหน่ และน้ำกลั่นสะระแหน่ ซึ่งนำไปใช้เป็นยาขับลม ดับร้อน ถอนพิษไข้ ขับเหงื่อ ใช้รักษาหวัด ลมร้อน ปวดศรีษะ ตาแดง เจ็บคอ และผสมในยาแผนปัจจุบันหรือยาอมเย็นชุ่มคอให้ชื่นใจ

ข้อมูลอ้างอิง

1.ยากันครัว กะเพรา โหระพา แมงลัก สะระแหน่, มนตรี แสนสุข, สำนักพิมพ์แพลนบี , 2553, หน้า 100-111

2.สมุนไพรในครัว…ประโยชน์ใกล้ตัวคุณ มิ่งขวัญ ลิรุจประภากร , สำนักพิมพ์ไพลิน, 2556  หน้า 63-71